نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 547 ) [ 609 ]

 [ منبع و مأخذ : کشف الاسرار و عدة الابرار خواجه عبدالله انصاری ، متوفی قرن پنجم هجری ]  

نمودار رستــاخیــز

( جزء  چهارم صفحه 62 ) ســوره 3 : آل عمران

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم 

97 ـ فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَ مَن دَخَلَهُ کَانَ  آمِنًا  

وَ لِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ  سَبِیلًا

وَ مَن کَفَرَ فَإِنَّ الله غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ

  تفسیر لفظی :

در آن خانه نشانه های روشنی است ، فرود گاه و نشستن گاه ابراهیم ،

که هرکس در آن خانه داخل شد ایمن گشت ، و بر مردم است که برای خدا

زیارت کعبه کنند ، البته کسانی که توانائی دارند و توانند راهی به آن برند ،

و هرکس کافر شد ( چه باک ؟ ) که خداوند از همه ی جهانیان بی نیاز است .

  تفسیر ادبی و عرفانی: 

... وَ لِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ... 

سفر حج بر مثال سفـــر آخرت است ،

هرچه در سفــر آخــــــرت پیش آید ،

از احــــوال و اهــــــوال مــــرگ ،

همه نمــــــودار رستــــاخیــــــــز است ،

و زیرکان چون این سفــــر در پیش گیرند ؛

هرجا رسند از آخرت یاد کنند و عبرت گیرند ،

و چون از اهل و عیال و دوستان وداع کنند ؛

مثال سکرات مرگ و حالت نـــــزع است ،

که با همـــــه وداع کنند ،

و آن که زاد سفــــر ، ساختن گیرد ،

از آن است که داند ، آن با وی نمانَد ،

و زاد بادیـــــه نشایــــــد ،

و داند که طاعت با ریـــا و با تقصیـــر

در تـــوشـــــه ی آخـــــرت نیــــایـــــد ،

و باید راستی و راست کاری پیشــــه کند ،

که گفتــــه اند :

 راست کاری  پیشه کن کاندر مصاف رستخیز

نیستند از قهر حق جز راست کاران رستگار 

و این که لبّیک لبّیک گوید ؛

به جواب نــــــدای حــــــق ،

از ندای روز قیامت براندیشد .

گویند : حضرت علی ابن الحسین علیه السلام را

در وقت احـــــــرام دیدند زرد روی؛

و لبّـیـــک نمی گوید !

سبب را پرسیدند :

فرمود : ترسم که اگر لبّیک گویم ،

جواب ردّ رسد !

و آن گاه گفت :

شنیده ام هرکس از مال شبهت حــــج کند ،

لبّیک او را جواب ردّ دهنــــــد !

و امــــــا طـــــــواف و وقـــــــــوفِ در عرفــــــه ،

و آن اجتمــــــاع انبــــــوهِ مـــــــردم ،

و خروش و زاری به زبان های گوناگون ،

همه به عرصــــــه ی قیامت مانَد ،

که خلایــــــق گِــرد آیند ،

و هرکس به خود مشغـــــول ،

و در انتظار ردّ یا قبــــــول است !

  گفتـم کجــات جــویم  ای مــــاه دل ستان

گفـتــا قــرارگاه من است جــان دوستــان

  گفـتــم قـــرارگاه به جــانـان چــرا کنی؟

 گـفـتــا کـه تا نیابــد از مــن کسی نشــان

  گفـتـم که رهنمــون رهـی باش پیش خــود 

 گفتــا ز چپّ و راسـت تــو بنگــر به کشتـگان

  الهــــــی ؛

در سر خمـــــــار تـــــو داریم ,

در دل قـــــــــــرار تـــــو داریم ,

به زبان شعــــــــار تـــــو داریم ,

اگر گوئیم ثنــــــــــای تـــــو  گوئیم ,

و اگر جوئیم رضـــــــــای تـــــو جوئیم .

  الهــــــی ؛

بر عجز خود آگاهم , و بر بیچارگی خود گواهم ,

خواست خواست تـــــــوست , من چه خواهم ؟

  گر درد  دهــد به ما اگـر راحت دوست

از دوست هر آن چیــز که آید نیکوست

  ما را نَبُــوَد نظـر به خوبـی و بــدی

مقصـود رضــای او ، و خشنودی اوست

این جمعـه هم گذشت

و نیامدید آقــــــــا

و ما همچنان جمعه ها را منتظریم

تا جمعه فرخنده ای که امام و پیشوایمان

حضــرت حجــة ابن الحســن العسکـــری

بیایند و کام تشنگان عدالت را سیراب نمایند

پس برای تعجیــــــــــل در فـــــرج مبارکشان دعا کنیم

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم